Als je last hebt van een discrete irritatie thv uitwendige genitalia, de vulva, is het in eerste instantie raadzaam om te stoppen met die plaatsen met zeep te wassen, enkel lauw water is echt voldoende, gebruik enkel wit niet geparfumeerd wc papier, gebruik geen wasverzachters en vermijdt lotions en geparfumeerde producten aan de binnenzijde van de vulva.
Menopauze gerelateerde vaginale droogte geeft vaak aanleiding tot pijn bij penetratie en diepe vaginale betrekkingen. Er zijn verschillende lokale behandelingen mogelijk glijmiddelen, hydraterende gels of (op voorschrift) laag gedoseerd oestrogeen.
Voorbeelden van veelgebruikte glijmiddelen, "bevochtigers", en oestrogenen voor vaginaal gebruik.
Glijmiddelen
Water-basis: Level, Pjur, Durex, (Astroglide, FemGlide, Just Like Me, K-Y Jelly,
Pre-Seed, Slippery Stuff, Summer’s Eve, en andere, vnl in USA te verkrijgen)
Silicone-basis: Level, Durex, Pjur, ( ID Millennium, Pink, Pure Pleasure, en andere, vnl in USA te verkrijgen)
Olie-basis (te vermijden): Mineral oil, Elegance Woman’s Lubricant.
Hydraterende gels: Hyalofemme, Mucogyne, Mitra Intim,
(Fresh Start, K-Y Silk-E, Moist Again, Replens, K-Y Liquibeads, en andere, vnl in USA te verkrijgen)
Vaginaal oestrogeen:
Vagifem (vaginal tablet), Aacifemine vaginale creme of ovules,( Estrace (cream), Neo-Estrone (cream), Premarin (cream), Estring (low-dose vaginal ring), vnl in USA te verkrijgen)
Glijmiddelen en hydraterende gels zijn effectief bij de behandeling van pijn bij het vrijen bij veel vrouwen met lichte tot matige droogte/atrofie van de vagina. Dit is dus een eerste keus bij dergelijke klachten.
Als je meer klachten hebt van droogte en of pijn en de glijmiddelen helpen onvoldoende, laat uw arts dan eens zien, er is misschien een andere onderliggende oorzaak voor de pijn. Je kunt met hem de mogelijkheid van vaginaal oestrogeen bespreken of andere vormen van substitutie therapie. Op die manier voorkom je een neerwaartse spiraal van klachten die het gevolg kunnen zijn van pijnlijke seks.
Glijmiddelen werken door een vermindering van de vrijving ter hoogte van de dunne droge slijmvlieslaag van de binnenzijde van de vagina. Het dient vlak voor de penetratie aangebracht te worden aan de ingang van de vagina en/of ook op de penis van de partner. Het werkt direct en neemt de pijn weg bij het vrijen en is dus geschikt voor de vrouwen die enkel last hebben van de droogte tijdens de seks. Er zijn er op water-basis, op silicone-basis en op olie-basis, deze laatste is te vermijden omdat het het latex van de condooms kan aantasten ( gescheurd condoom beschermt niet tegen SOA’s) en soms vaginale irritatie veroorzaken. Polyuretraan condooms worden niet aangetast door glijmiddelen op olie-basis.
“verwarmende” glijmiddelen zijn producten waar aan een capsaicin (uit de chili peper) of menthol is toegevoegd. Het zou de seksuele respons en fuctie moeten verbeteren. Bij sommigen geeft het een aangenaam warmte gevoel, bij anderen geeft het een stekende branderige pijn.
Hydraterende gels houden de vagina vochtig, niet alleen tijdens seksuele aktiviteit.
Ze worden door de huid geabsorbeerd en ter hoogte van de vaginale wand blijft het kleven zoals de natuurlijke secreties en dit gedurende een dag of drie à vier. Dit wordt dus regelmatig aangebracht niet alleen voor het vrijen. Nog al wat vrouwen gebruiken naast de hydraterende gel ook nog een glijmiddel voor seksueel contact.
Je moet soms de verschillende producten proberen en zien wat er voor jou het beste werkt.
Laag gedoseerd vaginaal oestrogeen. Oestrogenen voor vaginaal gebruik hebben bewezen dat de vaginale doorbloeding hetsteld wordt en ook het slijmvlies zelf. De dikte van de vaginale wand neemt toe en de vagina wordt weer rekbaarder. Het is geen tijdelijk effect zoals dat van de glijmiddelen en hydraterende gels. Het is bijzonder geschikt voor vrouwen die niet genoeg hebben aan de glijmiddelen.
Vrouwen die ook veel last van warmteopwellingen hebben kunnen hoger gedoseerde oestrogeen behandelingen nodig hebben onder de vorm van tabletten of pleisters of gels via de huid, die ook op andere plaatsen in het lichaam hun effect hebben. Als die klachten er niet zijn is vaginaal oestrogeen beter gezien het ter plaatse wordt aangebracht en slechts zeer weinig wordt op genomen in het bloed en er dus ook minder bijwerkingen verwacht hoeven worden. Daar bij komt nog dat ernstige atrofie van de vagina sneller op gelost geraakt met de vaginale oestrogeen dan met pillen of pleisters op de huid.
Vaginaal oestrogeen is bij ons in de apotheek op voorschrift te verkrijgen:
Vagifem: een tablet twee maal per week voor het slapen met een applicator vaginaal in te brengen.
Aacifemine: ovules, of créme ook twee maal per week in te brengen.